Vì sao Internet Explorer lại bị dân công nghệ "căm thù" tới vậy?

Phần lớn những người dùng "sành công nghệ" đều vô cùng căm ghét Internet Explorer 6. Nhưng, bạn có biết lý do thực sự dẫn đến sự căm ghét có phần mù quáng này?

Trước khi cùng VnReview đi ngược lại lịch sử để tìm câu trả lời, hãy nhớ rằng đây không phải là một bài viết có nội dung "Vì sao bạn nên ghét Internet Explorer". Thực tế là từ Internet Explorer 9 trở đi, Microsoft đã cải tiến rất nhiều cho trình duyệt của mình. Song, các phiên bản IE trước đó, đặc biệt là Internet Explorer 6, đều đã là những cơn ác mộng cho các nhà thiết kế web. Hãy cùng tìm lại lịch sử của Internet Explorer.


Internet Explorer ban đầu là một sản phẩm đỉnh cao

Trong suốt hơn 10 năm vừa qua, chúng ta đều đã quen với suy nghĩ rằng Internet Explorer là một trình duyệt chậm chạp, nhiều lỗi và đi quá chậm so với thời đại. Nhưng, vào thời điểm khởi đầu, Internet Explorer lại là một trình duyệt tiên phong mang tới nhiều đột phá giúp định hình cho Internet của ngày hôm nay.

Những năm cuối thập niên 1990 là khoảng thời gian bị lãng quên trong lịch sử của Internet Explorer:

1996: Internet Explorer 3

Đây là phiên bản đầu tiên sử dụng CSS – ngôn ngữ bổ trợ cho HTML cho phép các nhà thiết kế web có thể tách rời nội dung web (HTML) và giao diện (CSS). Thực tế, Internet Explorer đã mang tới rất nhiều tính năng tân tiến như Java applet. Ngay cả ActiveX controls (plugin cho IE) cũng có thể coi là một tính năng hứa hẹn mang đến một trải nghiệm web choáng ngợp cho người dùng thập niên 1990.

1997: Internet Explorer 4

IE4 ra mắt bộ render engine (dựng hình trang web) có tên Trident. Trident là một bộ engine mang tính cách mạng: bắt đầu với bộ engine này, các nhà phát triển có thể chèn giao diện duyệt web vào bên trong ứng dụng của họ. Chính phiên bản IE4 cũng đã ra mắt tính năng Dynamic HTML cho phép các trang web có thể thay đổi "động" thông qua Javascript.

Internet Explorer 4 cũng là phiên bản Internet Explorer cuối cùng được phát hành trên nhiều hệ điều hành: Mac OS, Solaris và HP-UX bên cạnh Windows. Đến thời điểm IE5 được phát hành, IE4 đã thu hút được tới 60% thị trường trình duyệt web.



1999: Internet Explorer 5.x

Với Internet Explorer 5, Microsoft đã phát minh ra Ajax (cho phép thay đổi một phần, thay vì toàn bộ trang web bằng cách truy xuất và lấy các thông tin mới từ máy chủ). Thực tế, tên gọi "Ajax" phải mãi tới sau này mới xuất hiện, nhưng IE5 là trình duyệt đầu tiên có tính năng XMLHttpRequest (yếu tố cốt lõi của Ajax). Gần như 100% các trang web và dịch vụ dữ liệu mạng mà bạn có sử dụng đều có sử dụng Ajax, bao gồm từ Gmail, Facebook cho đến YouTube.

Nói tóm lại, suốt từ phiên bản IE3 cho đến IE6, Microsoft đã tận dụng tất cả các nguồn lực của mình để sáng tạo và phát triển nhanh hơn đối thủ Netscape. Các phiên bản Internet Explorer thời kỳ này có nhiều tính năng hơn, được nâng cấp thường xuyên hơn và nói chung là tốt hơn hẳn so với sản phẩm cạnh tranh Netscape. Thực tế, phiên bản Netscape 3 Gold còn là một phần mềm hỏng, lỗi đến mức không thể chấp nhận được, trong khi Netscape 4 thì quá chậm chạp và gần như không thể dựng hình các table (bảng) HTML, chưa tính đến CSS – tính năng sẽ khiến Netscape 4 treo ngay tức khắc.

Nói cách khác, các nhà phát triển web đã từng than phiền về Netscape – tiền thân của Mozilla Firefox, theo cùng một cách mà họ đã và đang ca thán về Internet Explorer 6.



Đến cuối đời, Netscape đã thua kém IE toàn diện

Điều gì đã khiến Internet Explorer bị... "thoái hóa"

Tất cả mọi vấn đề tồi tệ bắt đầu xảy ra khi Microsoft tích hợp Internet Explorer vào làm một bộ phận không thể tách rời của Windows. Người dùng gần như không thể xóa IE khỏi máy tính của họ, và việc cài đặt một trình duyệt của bên thứ 3, dù vẫn được cho phép, cũng là phiền toái hơn là sử dụng Internet Explorer. Sau đó, Microsoft thậm chí còn cố tình sử dụng vị thế độc quyền của mình và đẩy Netscape vào chỗ chết. Công ty của Bill Gates dần trở thành một đế chế xấu xa.

Microsoft không còn động lực cố gắng

Vào thời điểm ra mắt Internet Explorer 6 năm 2001, Microsoft đang nắm thị phần trình duyệt lên tới... 95%. Dẫu phiên bản này vẫn mang đến nhiều tính năng mới, sự thật là Microsoft đã không còn bất kỳ đối thủ nào cả. Trong vòng suốt 5 năm sau đó, gã khổng lồ phần mềm không hề mang tới một cải tiến đáng chú ý nào cho IE. Trong khoảng thời gian này, Firefox xuất hiện và bắt đầu được coi là chuẩn mực mới của trình duyệt máy tính.

Microsoft ra mắt quá nhiều tính năng độc quyền

Vào thời điểm thống trị, Microsoft cũng đã ra mắt nhiều tính năng không hề tuân theo các quy định của tổ chức W3C (tổ chức chuyên phát triển các chuẩn mực cho nền web). Đến khi Firefox và Webkit (bộ engine được dùng trên Safari và Chrome) ra mắt, các nhà phát triển web bỗng gặp phải các vấn đề khủng khiếp về tính tương thích.

Quá nhiều lỗ hổng bảo mật, IE treo liên tục
Do sức ì quá lớn và quá khinh thường các đối thủ, Microsoft gần như bỏ mặc cho IE6 chống đỡ với các lỗ hổng bảo mật, vốn ngày càng đông đảo và nguy hiểm hơn. Ví dụ, bạn có thể sử dụng đoạn mã trong bức ảnh dưới đây để khiến IE6 bị treo, tạo ra vô số cửa sổ lỗi giống như trong bức hình ở đầu bài viết.



IE7 và IE8 ra mắt quá muộn, cải tiến quá ít

5 năm sau khi ra mắt IE6, Microsoft mới chịu phát hành IE7 với tính năng chia tab, một tính năng mà Firefox đã sở hữu từ rất lâu trước đó. Chất lượng của Internet Explorer 7 vẫn dừng ở mức... quá tệ, và sự ra đời của trình duyệt này cũng đã khiến cho thị phần của Internet Explorer bị phân mảnh. Ở thời điểm này, các nhà phát triển web không chỉ phải đối phó với IE6 mà còn phải vật lộn với IE7.

Và, phải đến 2 năm rưỡi sau đó, Microsoft mới phát hành IE8. Phiên bản trình duyệt này của Microsoft có chất lượng tương đối dễ chịu và cũng mang tới các tính năng như duyệt riêng tư hoặc phân tách môi trường web theo tab (một tab mở web độc sẽ không khiến toàn bộ trình duyệt bị treo). Rất tiếc, ở thời điểm này, phần lớn giới "sành" công nghệ đều đã chuyển sang dùng Firefox. Đáng buồn hơn (cho Microsoft), Chrome cũng đã bắt đầu thu hút được một số lượng người dùng nhất định.

Nhưng, lý do thực sự khiến cho Internet Explorer bị "căm thù"...

Là bởi phát triển web cho Internet Explorer chẳng khác gì cầm búa... tự đập vào đầu mình! Do Microsoft không chịu tuân theo các quy định chuẩn của W3C, Internet Explorer luôn là trình duyệt duy nhất làm hỏng giao diện web của các nhà phát triển. Hãy thử tưởng tượng khung cảnh sau đây: bạn chăm chút cho trang web của mình từng chút, từng chút một. Sau 1 ngày làm việc vất vả, trang web của bạn hiện hình "đẹp long lanh" trên Firefox, Chrome, Safari và Opera.



Nhưng, đến khi mở bằng IE, sản phẩm "hoàn hảo" của bạn bỗng dưng biến thành một trang web nguệch ngoạc, với các thành phần đồ họa bị sắp xếp lung tung, nhiều yếu tố đồ họa biến mất, một số tính năng không hoạt động... Lúc này, bạn chợt nhớ ra rằng trang web của mình không tương thích với IE. Thay vì kết thúc ngày làm việc với một trang web hoàn thiện với tâm trạng thoải mái, bạn lại mất thêm vài giờ đồng hồ để "sửa" cho trang web của mình hoạt động tốt với IE.

Điều khó chịu nhất về Internet Explorer là các nhà phát triển web sẽ buộc phải phát triển một phiên bản cho trình duyệt này. Lý do là bởi trong những năm tháng này, Internet Explorer vẫn là trình duyệt số 1 hành tinh với lượng người dùng áp đảo. Nếu muốn tạo ra một trang web thành công về mặt thương mại, bạn sẽ buộc phải phát triển hỗ trợ IE. Môi trường doanh nghiệp cũng sẽ buộc bạn phải phát triển các trang web với IE – bạn thậm chí còn không được phép thuyết phục người dùng cuối rằng họ nên chuyển sang Firefox hoặc Chrome.

Điều đó có nghĩa rằng ngay cả khi bạn biết tới những lựa chọn tốt hơn, bạn vẫn buộc phải quyết định đi theo lựa chọn tồi tệ nhất. Hẳn nhiên, cảm giác "cắn răng cam chịu" này là không hề dễ dàng đối với các nhà phát triển web của thập niên trước.

Một chương mới cho Internet Explorer đã bắt đầu

Sau nhiều năm tụt hậu trên thị trường công nghệ toàn cầu, Microsoft đã bắt đầu cảm thấy sức ép cạnh tranh từ Google. Trong năm qua, đã có thời điểm Chrome vượt mặt Internet Explorer tại một số thị trường nhất định. Khi đã nhận rõ được sai lầm của mình trong quá khứ, Microsoft đã mang tới 2 phiên bản IE có chất lượng không hề thua kém Chrome và Firefox: IE10 và IE11. Với hiệu năng tốt, khả năng tương thích khá hoàn hảo với các chuẩn mực của W3C và giao diện hiện đại, dễ sử dụng, Internet Explorer 11 thực sự đã loại bỏ được những điểm yếu của IE6.




Internet Explorer 11 có giao diện vô cùng bắt mắt và hiệu năng hoạt động không hề thua kém các đối thủ

Microsoft thậm chí còn hứa hẹn một giao diện người dùng tuyệt vời hơn nữa cho phiên bản Internet Explorer của Windows 10 ra mắt vào năm sau.

Quan trọng hơn, các phiên bản IE cũ chất lượng kém (6, 7 và 8) giờ đây đều đã tụt giảm thị phần xuống dưới 1%. Cơn ác mộng Internet Explorer gần như đã chấm dứt hoàn toàn. Nhưng, những người đam mê công nghệ giờ đây cũng đã mang trong mình một nguyên tắc bất thành văn: cài Chrome hoặc Firefox ngay sau khi cài đặt Windows. Với tất cả những người này, Internet Explorer dù có tốt đến mấy cũng vẫn chỉ là một trình duyệt bị... căm ghét mà thôi.